मेरो अनुभूति मलाई अभिव्यक्त गर्न पटक्कै मन थिएन् । लाग्थ्यो यो मेरो निजी विचार होला, समस्या होला । तर होइन रहेछ । मसँग नजिक रहेका र मसँग संगत गरेका थुप्रै मजस्तै सिंगल लोकसेवा परीक्षार्थी एवं नयाँ जागिरेको अनुभव रहेछ ।
यौवनमा सबैको घुम्ने, डुल्ने, रमाउने मन हुन्छ । अझ भनौं मनोरञ्जनमा अधिक सहभागी हुने । समय, परिवेश, साथी सर्कल सबैले यो उमेरमा रमाउने वातावरण सिर्जना गरेको हुन्छ । तर लोक सेवा परीक्षार्थीमा प्रायः एउटा साँझा समस्या हुन्छ त्यो हो–अध्ययन ।
लोक सेवा भनेकै निरन्तर अध्ययन, अध्ययन र अध्ययन नै रहेछ । यति भन्दै गर्दा यसले लोक सेवामा जान्ने पल्टियो भन्ने नठान्नुहोला ।
लोक सेवामा के पढ्ने, कति पढ्ने, कसरी पढ्ने भनेर हाम्रा अग्रज प्रशासक प्रशिक्षक गुरूहरूले बताउनुहुन्छ । मार्गदर्शन गर्नुहुन्छ । उहाँहरूका लेख, रचना, विचार, कक्षाहरू निरन्तर अध्ययन गर्नुहोला । मलाई त्योबारे त्यति ज्ञान छैन ।
म अलि फरक पाटोतर्फ लाग्छु । मलाई लोक सेवा परीक्षार्थी भएपछि के हुन्छ भन्ने अनुभूति राम्रोसँग थाहा छ ।
संघर्षको समय सबैको हुन्छ । त्यो बेला आफूलाई लाग्छ सायद ममात्रै हुँला यो संसारमा असफल । म सक्दिनँ होला आफ्नो लक्ष्य भेट्न । अरूभन्दा म पो कमजोर छु कि !
यस्तै यस्तै । ठ्याक्कै त्यो बेला साथीहरूको रमाइलो देख्दा लाग्थ्यो म पनि क्लव जाउँ, डिस्को जाउँ, ट्रेकिङ जाउँ, घुम्न जाउँ, त्यो पनि अझ आफ्नो प्रेमिकासँग । यी विविध सपना समस्या बनिदिने हो
कि भन्ने चिन्ता फेरि अर्कोतिर हुन्छ ।
परिस्थितिले यसरी बाँध्छ कि यी घुमफिर मनोरञ्जन प्रेमिका सबै प्राथमिकतामा पर्दैनन् ।
यो प्रेमिकाको प्रसंगमा थोरै केही लेख्न मन लाग्यो । सबैको एउटै विचार हुन्छ भन्ने हुँदैन । मसँग वा मभन्दा अघिपछि निजामती जागिर खाएका करिब १० जना जति साथीहरू भेटमा अचेल एउटै कुरा गर्छन् ।
‘अब त बिहे गर्नुप¥यो केटी खोज्दे न यार ।’
‘ए तेरो पनि प्रेमिका छैन र ?’
सबैलाई म यही प्रश्न तेर्साउँछु ।
सबैको जवाफ आउँछ
‘छैन यार ।’
कहिलेकाहीँ मेरो मनलाई पनि शान्ति मिल्छ । संसारमा म मात्रै होला सिंगल भनेको साथीहरूको अवस्था पनि आफ्नो जस्तो देख्दा मन प्रफुल्लित हुन्छ ।
प्रेमिका नभएका पनि होइनन् तर समय दिन नसकेको बहानामा, उपहार दिन नसकेको रिसले वा बेरोजगार भनेर थुप्रैलाई थुप्रैले छोडेर जाँदा रहेछन् ।
यी लोक सेवा परीक्षार्थीको प्रेम छुट्ने साँझा समस्या रहेछन् । छुटेपछि पुनः नभेटिने वा भेटिँदै नभेटिने के कारण होलान् त प्रेम नहुने प्रेमिका नभेटिने ? यी सबैका समस्या नहुन सक्छन् । कति साथीहरू त प्रेम सम्बन्धमा रहेर पनि जागिर खाएपछि बिहे गरेका छन् । धेरै साथीहरूका समस्याहरू केलाउँदा केही साझा समस्या पहिचान गरेको छु ।
१ . समय व्यवस्थापनः हुन त समयलाई आफूले व्यवस्थापन गर्ने हो समयले आफूलाई हैन तथापि परीक्षादेखि परीक्षा सम्मका तालिकाले यसरी विवश बनाउँछ कि अरू सोच्ने ध्यान हुँदैन ।
२. जागिर खानुपर्ने प्रेसर ः आफूसँगै पढ्न सुरू गरेका तथा पछि सुरू गरेका आफ्नै सहपाठीहरू जागिरे भैसक्दा आफूमा प्रेसर आउँछ अझ हाम्रो जस्तो देखासिकी गर्ने समाजमा आफू अनुत्तीर्ण
हुनुको पीडा छँदैछ । समाजमा कुरा काट्ने प्रवृत्तिले जसरी हुन्छ जागिर खाने भन्ने मात्रै ध्यान हुनु ।
३ . आफ्नो रोजाइको नभेटिनुः पढ्दै जाँदा उमेर बढ्दै जान्छ । आफ्ना पुराना साथी अझ भनौं क्लासमेट सबैको बिहे भैसक्छ । भएका पुराना प्रेमिकाको पनि अन्यत्रै बिहे भैसक्छ । केही मन पराएकाहरू आफ्नै सूरमा हुन्छन् । कतिले त बेरोजगार भनेर पनि प्रस्ताव स्वीकार्दैनन् ।
४ जागिरे भएपछिः जागिर नखाँदै कसरी जागिर खाने भन्ने मात्रै ध्यान हुन्छ । त्यतिन्जेल सबै छुटिसक्छ । जागिर खाएपछि जागिर खाने प्रेसर कम हुन्छ । अब बिहे गरौं भन्दा न कोही प्रेमिका हुन्छन् त न अरू कोही । फेरि जागिरे भएपछि मनमा अलिकति लोभ पलाउँदो रहेछ । केटी संस्कारी होस् जागिर होस् सुन्दर होस् सुशील होस या सबै गुण होऊन् । ३२ लक्षण भएकी युवती खोज्दा न भनेजस्तो युवती भेटिन्छन् उल्टै आफ्नो समय घर्किंदै जान्छ ।
यी विविध पक्षहरू मेरा निजी अनुभूति हुन् । तर साझा अनुभूति पनि हुन् भन्ने मेरो विश्वास छ । अन्तिममा मेरा मित्रहरूको वाक्य सापटी लिएर एउटा कुरा भन्छु, ’कृपया मलाई पनि एउटा प्रेमिका खोज्दिनु न है !!’